De Oostenrijkse auteur Thomas Bernhard (1931-1989) geldt tot vandaag als een monument van de Europese literatuur. In de jaren 80 en 90 is behoorlijk veel van zijn proza naar het Nederlands vertaald, maar enkele cruciale titels ontbraken nog. Dertig jaar na zijn dood wordt dit euvel eindelijk rechtgezet, want recent zijn maar liefst vier nieuwe Bernhard-uitgaves verschenen, toeval of niet maar telkens bij kleine eenmansuitgeverijen, alsof enkel zij bereid zijn om risico’s te lopen door het publiceren van vergeten meesters. Enerzijds komt Vleugels met drie novelles — Wandeling (1971), De dagschotelaars (1980) en Ja (1978) — en anderzijds levert IJzer met Houthakken (1984) een van Bernhards meest beruchte romans af. Het zijn vier bijzonder lezenswaardige teksten die niet alleen aantonen hoezeer Bernhards werk intrinsieke samenhang vertoont, maar ook hoe actueel en veelzijdig het is.
Lees verder Thomas Bernhard en de nuttige mechanismen van levensonvermogen
Polemist, provocateur en querulant: A.H.J. Dautzenberg is het allemaal, maar deze veelschrijver is ook de schepper van een oeuvre dat zijn gelijke niet kent in de Nederlandstalige literatuur. Met sardonisch genoegen zet hij de lezer voortdurend op het verkeerde been.
Met de reeks portretten Holleken keert kunstenaar en fotograaf Martijn Doolaard (1966) terug naar Assenede, de landelijke gemeente waar hij is geboren en opgegroeid. Holleken — of ’t Holleken zoals de autochtonen steevast zeggen — is de tot de verbeelding sprekende naam van een uit de kluiten gewassen dijk die zich voor een klein deel in het Nederlandse Terneuzen uitstrekt, iets verder de grens oversteekt, om zich vervolgens voor het grootste deel uit te rollen tot in het Oost-Vlaamse Assenede, het bekende Vlaamse mosseldorp, waar de bewoners met gepaste trots de geuzennaam ‘kasseibijters’ dragen. 
Willem is een literaire laatbloeier. In 2003 debuteerde hij met zijn bejubelde roman EEN STOEL. Dat hij toen al 45 was, is een verwaarloosbaar feit waar hij desalniettemin regelmatig over wordt aangesproken. Zo ook door mijzelf, toen ik hem ongeveer tien jaar geleden interviewde naar aanleiding van het verschijnen van een andere roman GA NIET WEG. Toen ik hem vroeg waarom hij zolang had gewacht met publiceren begon hij te rommelen in een lage buffetkast. Hij toverde een dun boekje tevoorschijn, ‘Kruispunt-Sumier nr. 47’. ‘Dit is mijn echte debuut. Mijn gedicht ‘Want’ werd er gepubliceerd in 1973. Ik was toen 14.’, zei hij kordaat. 
Met Volt doet Roderik Six (1979) zijn reputatie als duistere romanticus alle eer aan. Zijn derde roman is een grimmige, gitzwarte toekomstparabel over het eindspel van de mensheid, waarin een nietsontziende elite superrijken zich na een cataclysme terugtrekt op een eiland om er een nieuwe maatschappij te installeren. Na Vloed (2012) en Val (2015) is het sluitstuk van de zogeheten V-trilogie een gefragmenteerd en hypergestileerd verhaal, dat een originele invulling wil geven aan het uitgesleten genre van de dystopische roman. 
In Een graf in de wolken, de zesde roman van Willem van Zadelhoff (1958), keert de auteur terug naar Arnhem, zijn geboortestad en de plek die meer of minder prominent het toneel vormt van zijn zogeheten Holle haven-trilogie, een wijd en zijd bejubeld drieluik over de opkomst en ondergang van de modernistische architectuur, bestaande uit de romans Een stoel (2003), Holle haven (2006) en Ga niet weg (2010). Op de achterflap van het derde deel sprak de uitgever indertijd tamelijk provisorisch over een ‘sluitstuk’, hoewel Van Zadelhoff zelf dergelijke begrenzende terminologie nooit heeft gehanteerd en hij zijn romancyclus — want dat is het nu toch écht aan het worden — eerder ziet als een eindeloos uitdijend work in progress. Wie dacht dat de schrijver klaar is met de familiesaga van de Arnhemse wijnhandelaar Gerrit Kats, komt bedrogen uit. Met Een graf in de wolken maakt Van Zadelhoff negen jaar na het vermeende orgelpunt in één moeite een heuse tetralogie van wat eigenlijk nooit een trilogie is geweest. 
Japanoloog, essayist en literair vertaler 
Koen Sels (1982) zit op een schrijfwolk. Met Gloria bevestigt hij wat literatuurminnend Vlaanderen sinds zijn romandebuut Generator (2015) al geruime tijd weet: Sels schrijft het meest opwindende, ongrijpbare en oprechte proza van dit moment. In tijden van verval, depressie, verslaving en ontwrichting gaat de schrijvende vader in dialoog met zijn al of niet reeds geboren dochter Gloria. De uitkomst is een emotioneel gloedvolle maar geëngageerde en analytische zelfontleding, die zowel troebleert als charmeert. Gloria is de hyperpersoonlijke kroniek van een nieuw leven, de gefragmenteerde ontstaansgeschiedenis van een dochter én een boek. 
Met veel bombarie stuurt uitgeverij Polis Benny, de tweede roman van Bert Moerman (1987), de wereld in. Kosten noch moeite worden gespaard, zo lijk het wel. Het boek kreeg een opvallende vormgeving en werd midden september tot twee keer toe officieel boven de doopvont gehouden, telkens in een café, het soort drenkplaats dat een niet onbelangrijke rol speelt in de plot van Benny. Bovendien was de roman, wellicht om wat marketing-keet te schoppen, de eerste week na de release enkel verkrijgbaar in de boekhandel, nadien pas online. Om het gimmick-gehalte nog wat op te krikken kreeg Benny zelfs een heuse 
Op een frisse nazomerdag in november flaneren twee oude vrienden door hun ingeslapen provinciestadje. Ze pikken in op wat ze zien in hun directe omgeving en bespreken al slenterend de meest uiteenlopende onderwerpen, maar het epicentrum waarrond al hun gedachten cirkelen is de dood. De imponerende elegie Dodeneiland van Gerhard Meier is een fraaie, herontdekte klassieker van het modernisme, geschreven in een zeldzaam bezwerend en elegant proza. 