Gedachtegewemel over boeken en auteurs
Voor het eerst zijn de Enfantines (1918) van Valery Larbaud (1881-1957) integraal naar het Nederlands vertaald. André Gide roemde de ‘pure tover’ van deze nostalgische jeugdherinneringen uit de belle époque en ook Marcel Proust was een hevig bewonderaar. Kinderscènes bundelt negen messcherpe vertellingen, die de lezer meevoert naar gene zijde van een ogenschijnlijk onschuldige kindertijd.
Lees verder ‘Kinderscènes’ van Valery Larbaud: de duistere zijdes van de kindertijd
Hij heeft er 200 jaar op moeten wachten, maar Charles Baudelaire (1821-1867) is eindelijk opgenomen in het pantheon van Privé-domein. Mijn hoofd is een zieke vulkaan is de eerste, uitgebreide selectie van Baudelaires correspondentie in het Nederlands, vakkundig bezorgd en bevlogen vertaald door Kiki Coumans. Deze meer dan lezenswaardige brieven geven niet alleen een verrassend en bij momenten onthutsend beeld van de ultieme poète maudit, maar ontkrachten ook enkele vastgeroeste mythes over de auteur van Les fleurs du mal en Le Spleen de Paris of plaatsen deze op zijn minst in een ruimere, literair-historische context.
Lees verder ‘Mijn hoofd is een zieke vulkaan’ van Charles Baudelaire: de brieven van een protopunker
Met Messentrekkers tekent Karel De Sadeleer ongetwijfeld voor een van de opmerkelijkste Nederlandstalige debuten van de voorbije jaren. Een entree met een donderslag, want alles, werkelijk alles, is buitensporig aan deze zinderende en in velerlei opzicht radicale eersteling. Messentrekkers is een uitzinnig verhalenkabinet, doorspekt met absurd-venijnige humor die zout op de vele wonden van de meritocratie strooit en doordrongen is van schaamteloze scatologische frenesie om de waan van de dag mee te kruiden. Deze uit het niets opgedoken roman is niet alleen een begeesterende hymne aan de vertelkunst, maar ook een vernuftig gecomponeerde, duizelingwekkende angstdroom over identiteit, herinnering, migratie en een betere toekomst.
Lees verder ‘Messentrekkers’ van Karel De Sadeleer: een frivole levensroman vol verhalen
Japanoloog, essayist en literair vertaler Luk Van Haute (1963) wil met zijn onderhoudend en instructief non-fictieboek Japan. Schetsen uit het leven enkele hardnekkige clichés, veralgemeningen en misvattingen over Japan de wereld uit helpen, of op zijn minst nuanceren. Het al te vaak opgehangen beeld van de eigenaardige, dociele Japanner, of van Japan als de ultieme homogene natie is niet meer of minder dan een uitvinding, aldus Van Haute: ‘Wat sommigen ook mogen beweren over homogeniteit, monocultuur en uniformiteit, de Japanse samenleving is even divers als de Japanse keuken.’ Een bevlogen persoonlijk relaas van vijfendertig jaar intense interactie met een tweede vaderland, ver voorbij de druilerige drievuldigheid ‘geisha, sushi, samoerai’.
Lees verder ‘Japan. Schetsen uit het leven’ van Luk Van Haute: de nulgraad van de japanofilie
Koen Sels (1982) zit op een schrijfwolk. Met Gloria bevestigt hij wat literatuurminnend Vlaanderen sinds zijn romandebuut Generator (2015) al geruime tijd weet: Sels schrijft het meest opwindende, ongrijpbare en oprechte proza van dit moment. In tijden van verval, depressie, verslaving en ontwrichting gaat de schrijvende vader in dialoog met zijn al of niet reeds geboren dochter Gloria. De uitkomst is een emotioneel gloedvolle maar geëngageerde en analytische zelfontleding, die zowel troebleert als charmeert. Gloria is de hyperpersoonlijke kroniek van een nieuw leven, de gefragmenteerde ontstaansgeschiedenis van een dochter én een boek. Lees verder ‘Gloria’ van Koen Sels: grandioze auto-fictie vol verloren werkelijkheid
Met veel bombarie stuurt uitgeverij Polis Benny, de tweede roman van Bert Moerman (1987), de wereld in. Kosten noch moeite worden gespaard, zo lijk het wel. Het boek kreeg een opvallende vormgeving en werd midden september tot twee keer toe officieel boven de doopvont gehouden, telkens in een café, het soort drenkplaats dat een niet onbelangrijke rol speelt in de plot van Benny. Bovendien was de roman, wellicht om wat marketing-keet te schoppen, de eerste week na de release enkel verkrijgbaar in de boekhandel, nadien pas online. Om het gimmick-gehalte nog wat op te krikken kreeg Benny zelfs een heuse trailer. Maar is al dat opgeklopte sop de kool wel waard? Lees verder ‘Benny’ van Bert Moerman: meer vallen dan wandelen
Op een frisse nazomerdag in november flaneren twee oude vrienden door hun ingeslapen provinciestadje. Ze pikken in op wat ze zien in hun directe omgeving en bespreken al slenterend de meest uiteenlopende onderwerpen, maar het epicentrum waarrond al hun gedachten cirkelen is de dood. De imponerende elegie Dodeneiland van Gerhard Meier is een fraaie, herontdekte klassieker van het modernisme, geschreven in een zeldzaam bezwerend en elegant proza. Lees verder ‘Dodeneiland’ van Gerhard Meier: een onuitputtelijk boek over niets
Dasja van literaire duizendpoot Karel Čapek (1890-1938) is al bijna 90 jaar een van de meest geliefde kinderboeken uit de Tsjechische literatuur. De aandoenlijke en grappige verhalen over zijn hondje Dasja, een ruwharige airedaleterriër, blijven een groot publiek van alle leeftijden aanspreken. Het immens populaire boek is nu eindelijk weer beschikbaar in het Nederlands, in een vlotte nieuwe vertaling van Edgar de Bruin en een oogstrelende vormgeving van Henrik Barends. Bijzonder is dat de nieuwe editie Čapeks oorspronkelijke tekeningen en foto’s integreert, wat van het lezen van dit innemend kleinood een indringende totaalbeleving maakt. Lees verder ‘Dasja oftewel het leven van een pup’ van Karel Čapek: de beroemdste hond van Tsjechië en de bezeten behoefte aan taal
Emmanuel Bove was ongetwijfeld een van de markantste literaire fenomenen uit het interbellum. Bij leven kende hij enorme successen en vergaarde een legertje bewonderaars rondom zich, maar desondanks begon zijn roem kort na zijn dood te tanen. Hij verdween in de vergeetput van de bellettrie, tot wanneer op het einde van de jaren ‘70 van de vorige eeuw de Franse uitgeverij Flammarion met mondjesmaat, maar met groeiend succes, zijn werk opnieuw begon uit te geven. Al snel volgden wereldwijd vele vertalingen — ook in het Nederlands, de teller staat inmiddels op twaalf. Het duurde niet lang of Bove betrad het pantheon van de allergrootsten. Na Het voorgevoel in 2015 brengt De Arbeiderspers nu Vrouwelijk karakter uit, een tragisch liefdesverhaal zoals alleen Bove er een kon schrijven. Lees verder ‘Vrouwelijk karakter’ van Emmanuel Bove: een beklemmende liefdesroman in negatief
De hemel die naar beneden valt, het is de grote angst van alle primitieve zielen. Wanneer het firmament naar beneden dondert, stopt immers alles. Dat is althans de conclusie van het vergeten maar invloedrijke libretto Er is geen hemelgewelf meer, een futuristische trip die Antonin Artaud in 1933 schreef voor componist Edgard Varèse. De dader van het cataclysme is een gekke geleerde, die een telepathisch gegenereerde botsing tussen de Aarde en Sirius ziet als een noodzakelijke stap naar een Nieuwe Wereld, waarin wetenschap en ‘een interstellaire taal’ de boventoon voeren. De vreemde kroniek van een opera die nooit heeft bestaan, maar des te meer tot de verbeelding blijft spreken. Lees verder ‘Er is geen hemelgewelf meer’ van Antonin Artaud: de apocalyptische kroniek van een fantoomopera
